ඔබත් “ආමවාතය” රෝගයෙන් පෙලෙන්නේද? එසේනම් මෙන්න එයට විසදුම්

උදරයේ ඇතිවන රෝග තත්වයන් අතුරෙන් බොහෝදෙනෙක් පීඩාවිදින රෝගයක් ලෙස “ආමවාතය” හඳුන්වා දිය හැකිය. මෙය“ගැස්ට්‍රයිටිස්” ලෙස හඳුන්වන අතර බෝනොවන රෝග අතරෙන් ගැස්ට්‍රයිටිස් වලට ප්‍රමුඛ ස්ථානයක් හිමිවේ. මෙය බඩේගෑස්, ගෑස්ට්‍රික්,බඩේ ඇසිඩ්,ආමවාතය යන විවිධාකාර වූ නම්වලින් හඳුන්වනු ලැබේ. පොදුවේ ගත්කල මේ සියල්ලේම තේරුම වන්නේ පුද්ගලයකුගේ අමාශයේ හෝ බඩවැල් කොටසේ අධික ආම්ලිකතාව නිසා තුවාල හට ගැනීමයි. පහත ක්‍රම අනුගමනය කිරීමෙන් මෙම රෝගයෙන් වැළකීමේ හැකියාව පැවති.

නිවැරදි ක්‍රමවලට ආහාර  ගැනීමට හුරුවීම

බොහෝදෙනා හුරු වී තිබෙන්නේ ඉතා විශාල ප්‍රමාණයන්ගෙන් ආහාර වේල් තුනක් ලබාගැනීමටයි. නමුත් මෙය වැරදි පුරුද්දකි. ඔබට බඩගිනි දැනෙන විට කුඩා ප්‍රමාණයන්ගෙන් ආහාර නිතර ගැනීම සුදුසු ක්‍රමය වේ. මෙමගින් අමාශයේ ඇති අම්ලය මගින් ආමාශ බිත්තියට සිදුකරනු ලබන හානිය අවම වේ. අප ආහාර වේල් තුනක් ලබාගැනීමට පුරුදු වී සිටිනමුත් ආහාර ප්‍රමාණය අඩුකර ඒ වෙනුවට ආහාර වේල් 05ක් ලබාගැනීමට සුදුසු වේ.නිවැරදි ආහාර රටාව යටතේ ඔබ අවම වශයෙන් නින්දට පැය 03කටවත් කලින් අහර අනුභව කිරීම සිදුකල යුතුය.

සමබර ආහාරවේලක් ගැනීම

සමබර ආහාරවේලක් යනු සියලුම පෝෂ්‍ය පදාර්ථයන්ගෙන් සමන්විත ආහාරවේලකි. මාංස,එළවලු, ධාන්‍ය මෙන්ම පලා වර්ගයක්ද එකතු කිරීමෙන් සමබර ආහාරවේලක් සකස් කරගත හැකිය.

ස්ථුලතාව අඩුකර ගැනීම

අධික ස්ථුලතාවය රෝග රැසකට අත වැනීමකි. මෙහිදී අධික ස්ථුලතාවය අමාශයේ තුවාල ඇතිවීමට ප්‍රධාන වශයෙන් හේතු විය හැකිය. ආමාශ බිත්තියේ ඝනකම වැඩිවීමෙන් උදර කුහරයේ අභ්‍යන්තර පීඩනය වැඩි වී ආමාශය උරස් කුහරයට තල්ලුවිමක් විය හැකිය. එවිට ආමාශයෙන් පිටතට හයිඩ්රෝක්ලොරික් අම්ලය ගලාගෙන යාම වැලක්වීමට ඇති කපාට බුරුල් වී උදරය හා පපුව දැවිල්ල ගන්නා “රිෆ්ලික්ස්” තත්ත්වය ඇති වේ. මෙය වැඩි වූ විට ආමාශය ඉහළට තල්ලු වී පෙනහලු තෙරපීම නිසා නිදාගැනීමටත් අපහසු විය හැකිය. එබැවින් BMI අගය (උසට සරිලන බර ) නියම ප්‍රමාණයෙන් පවත්වා ගැනීම සඳහා සුදුසු ව්‍යායාමයන් ආදිය කළ යුතු වේ.

දෑත් පිරිසිදුව තබා ගැනීම.

ආහාර ගැනීමට ප්‍රථම හා ආහාර ගැනීමෙන් පසුව පුරුද්දක් ලෙස හොඳින් සබන් යොදා දෑත් පිරිසිදු කරගත යුතු වේ.මෙලෙස කිරීමෙන් අපගේ ශරීරයේ ලෙඩ රෝග බෝ කරනු ලබන “හෙලිකොබැක්ටර් පයිලොරි”නම් ගැස්ට්‍රයිටිස් ඇති කරනු ලබන බැක්ටීරියාවන් විනාශ වීම සිදු වේ.

ආහාර හොඳින් විකා ගිලීම

බොහෝදෙනා ඉක්මනින් ආහාර ගැනීමට පුරුදු වී සිටි. මෙහි දී සිදුවන්නේ ආහාරයන් නිසි පරිදි විකා නොගිලිමයි. මෙයත් ගැස්ට්‍රයිටිස් රෝගයට ඇත වැනීමකි.දත් මගින් සිදුකරනුයේ අප මුඛයට ගනු ලබන ආහාරයන් කුඩා කොටස්වලට කඩා දීමයි. මෙය අනිවාර්යයෙන්ම මුඛයේදී සිදුවිය යුතුම දෙයකි. මෙලෙස මුඛයෙන් සිදුවිය යුතු කාර්යය නිසිලෙස සිදු නොවීම නිසා ආමාශයට එම කාර්යය කිරීමට සිදු වේ.

මෙලෙස නිසිලෙස සපන්නේ නැතිව ආමාශය කරා යනු ලබන ආහාරයන් දිරවීමට ආමාශය තුළ වැඩිපුර හයිඩ්රෝක්ලොරික් අම්ලය ඉහල යාම නිසාම ආමාශයේ ඇති ශ්ලේශ්මල පටල තුවාල වීමේ ප්‍රවනතාවයක් ඇතිවේ. මේ නිසා ආහාර නිසි පරිදි විකා ගිලීම මගින් ගැස්ට්‍රයිටිස් අවදානම අඩුකර ගත හැකිය.

දුම්පානය හා මත්පැන් පානයෙන් වැලකීම

මත්පැන් හා දුම්පානය නිසාවෙන් ආමාශයේ ආම්ලික ස්‍රාවය හෙවත් හයිඩ්රෝක්ලොරික් අම්ලයේ ස්‍රාවය වැඩි වී ආමාශයේ හා ග්‍රහණියේ තුවාල වැඩි වීමට හේතු වේ.

මනස සුවෙන් තබාගන්න

අනවශ්‍ය පීඩනයක් ආදිය ඇතිකර නොගෙන සෑම අවස්ථාවකදීම මනස සතුටින් සැහැල්ලුවෙන් තබා ගැනීමට උත්සහ ගන්න.

ජලය පානය කරන්න.

දිනකට අවශ්‍ය ජලය අප නිරතුරුවම අපගේ ශරීරයට එක කර ගත යුතු වේ. සාමාන්‍යයෙන් අප දිනකට වතුර කෝප්ප 6-8 ලෙස පෙන්වා දුන්නද අප ප්‍රමාණාත්මකව නොව ශරීරයට අවශ්‍ය පරිදි ජලය පානය කළ යුතුවේ.

ගැස්ට්‍රයිටිස් රෝගියෙකු කල්පනාකාරීව ජලය බිමට ගත යුතු වේ. මන්ද ගැස්ට්‍රයිටිස් රෝගියෙකු ජලය පානය කළ යුතු වන්නේ ටිකෙන් ටිකය. එකවර විශාල ප්‍රමාණයක් ජලය පානය කළහොත් මෙම රෝගීන්ට දැඩි අපහසුවක් දැනීමට පටන් ගනී. ඒ ආමාශය ජලයෙන් පිරුණු විට ආමාශයෙන් හයිඩ්රෝක්ලොරික් අම්ලය පිට වී යාම වැලක්වීමට යෙදී ඇති කපාට ලිහිල් වී හයිඩ්රෝක්ලොරික් අම්ල ජලය සමග මිශ්‍ර වී කපාට හරහා ආපස්සට ගලනාලය දක්වා ගමන් කරනු ලබයි. එවිට ගලනාලවල තුවාල සෑදී ගැස්ට්‍රයිටිස් රෝගය දරුණු විය හැකිය.ගැස්ට්‍රයිටිස් රෝගියෙකු දිනකට ජලය ලීටර 2ක් -3ක් වත් ටිකෙන් ටික පානය කළ යුතුය.

සුවබර නින්දක් ලබා ගැනීම

මිනිසාට සාමාන්‍යයෙන් පැය 6කවත් නින්දක් අවශ්‍ය වේ. නින්ද හා ගැස්ට්‍රයිටිස් අතර සම්බන්ධතාවක් ඇත. කොට්ට 2-3 ක් තබාගෙන නිදාගැනීමෙන් වැළකිය යුතුය. මන්ද එවිට හිස පැත්තෙන් සිරුර ඉස්සීම නිසා ශරීරය නැවීමකට ලක් වේ. එවිට උදරය ඇකිලිමකට ලක් වී පිත පවා ඉහළට යාමට ඉඩ තිබේ.

සාමාන්‍යයෙන් ශරීරය දිගහැර දකුණු ඇලයට හරි නිදාගැනීම සුදුසු ක්‍රමය වේ. දකුණු ඇලයට හැරී  නිදාගැනීමෙන් ආමාශයේ ඇති ආහාරයන් ඉක්මනින් ග්‍රහණිය කරා යනු ඇත. නමුත් කෙට්ටු ශරීරයක් ඇති පුද්ගලයන්ගේ (ගැස්ට්‍රයිටිස් රෝගයෙන් පෙලෙන ) බඩවැල අවහිර වී ඇති නිසා ඔවුන් මුණින් අතට නිදාගැනීම වඩාත් යෝග්‍ය වේ. උඩුබැලි අතට නිදාගැනීම යෝග්‍ය නොවේ.